Tuesday, December 20, 2011

Urlawk Zan Hmasa Ber

Ka thinlung leh mitthlaah hian ala thar reng mai, khami zan khaw vawt tek tawk hnuaiah phur tak maiin Urlawk zan hmang turin ka thianpa nen kan chhuak thauh thauh a. Rilru ah hlimna namen lo a hlimin ka awm a, chutih rualin ka tiril a khur der der bawk si. Ani, zanin hi ka chhungte tel lova Urlawk zan ka hman hmasak ber tur hun a ni a, ka hmanna tur te in pawh veng atanga tawkfang kal ngai nih mahse a phurawm lutuk tlat. Chuta chhapah a ruka ka lo chhass ve ngawih ngawih a lo kal ve dawn leh nghal a, ke pen pawh a chak duh khawp mai..!

Thian hova hmang tur kan ni bawk a, kan phur hle mai, darkar 1 dawn lai ke a kan kal ngat ngat hnu chuan a hmun chu kan va thleng ta a. Thianpa te in kan han thleng meuh chu ka zam chhe der mai, kawngka kik tur in ka thianpa nen chuan kan han innawr at at a, a tihngaihna thlawt ka awm loh avangin thianpa chuan a kik ta zawk a. Kawngka chu an rawn hawng nghal vat a, an lo awm thap tawh a, lai deuh tut chuan ka va lut ve ta nghal a. Tichuan chu Zan thianghlim, dai reih rawih tak chu, zah avanga lum pup pup chung leh chet chhiat hlau reng reng chuan ka hmang tan ta a ni.

Kan thahnem angreng bawk a, a nuam angreng khawp mai, tualah mei kan chhem a, tingtang leh phaiphuleng, khuang nen hla chi hrang hrang Pathian hla atanga Vai hla thlengin kan sa dual dual a, hlim em em  in awm mah ila, rilru chuan hun awl leh remchang, Gifty-i bula ka awm theih dan tur chu ka veh ru reng a. Arsa siam a hun ta tih chuan, in chhungah a cousin nen chuan an lut a, chu velah rang takin ka zui lut nghal a, an rawngbawl/eisiam chu ka pui ve ta nghal  a.A cousin pawh chuan thil hrethiam takin meilum a ai duh chhuanlamin min chhuahsan nghal ta bawk a, duhthusam hun tha leh hlimawm chu ka tan hawnin alo awm ve ta ani. Mahse, heti hi a ni..sawi tur ka ngaihtuah zawng zawng te chu a bo ta vek mai! ka hmmhhmm hlarh hlarh a, sawi tur ka hre chuang lo. Ka  tirilah ka  khur a, ka huaisenna ten min tlanchhiatsan a, ka tawngkam thiamna te pawh chuan fam min chansan ni ber in ka hria. A tawpa tawpah van mipui te chakna rinchhanin, “ Sikulah I van induh thei em em, biak che pawhin min chhang tha duh ngai silova “ ? kan ti thut mai nih kha..! A ni tan pawh ngawih reng chu a lo ninawm ve fu niang, hlim tak leh nui seih pah chuan, “ Ka zak thei lutuk a, ka tawng tha ngam lo alawm”, a tia. Tah chiah chuan ka huaisenna te chuan an rawn insang phek leh a, ti ti pangai chu ka vawrh chho thei ta a ni.

Hlim takin kan inkawm bawrh bawrh a, fiamthu te thawhin ka ti nui ve sen sen thin a, pawn lama thiante ho chuan min rawn chu e kha e lem lova, keni pawh chuan kan mamawh hran chuang bik lova. Mahni seh seh mual hranah tiin kan lungawi tlang a ni ber ang chu. Ka bula a awmdan te leh chet dan te,a ti ti dan vel te chuan ka lung hi an tiawi em em a, min duh ve ngei ni pawh chuan hriatna ka nei nghet tlat a, ka score pawh chhe lo viau turin ka in ngai ve a ni.  Hun chu a liam zung zung a, dar 2 a rik chhung chu a rei lo kher mai, mikhap kar tak meuh meuh ani in ka hria. Tichuan, arsa leh coffee te chu kan eiin kan in ta, kan inchhaih vel dar dar a, a hunlai na na na kha chuan tu dang kan ngai lo, kan hlim a, kan lawm a, kan in a kan rui silo, kan ei a kan ngaihtuahna a fim si.

Tichuan kar lovah mut alo chhuak ta bui bui a, a rem lai lai ah chuan kan let ta vel mai mai bawk a. Thutthlengseiah, puan lukhuh chung a ka mu zal chu ka lo muhil ta daih a, chutia ka muhil chu enge maw thawm ri hian min tiharh a, ka ngaithla chiang a, ka duhlai-I leh a  cousin ti ti lek chu a lo ni a. Lukhuh pawh hawng chuang lo chuan mutthilh leh mai chu ka tum a, mahse an thusawi chuan ka thinlung a chhun ta zak mai…!! Ka ngaihthla chhunzawm ta a.
Gifty: “ U Tluanga kar leh hian a lo haw dawn a, key chain min rawn hawn dawn a, ka hmu chak tawh rapthlak..!”,
Cousin :“ In in hmukhat sia, a lo lerh phian mai tur ania, I ring ve em em, Mipa te chu rin vak loh tur a nia. “
Gifty : Aaaaa, lerh pawh nise enge pawi, spare parts Beethugs ka nei tho lawm”…!!! hahaha…
Cousin: “ Nia, chu chu lawm, a duh ve hmel che sia, nang lah chuan ilo chhaih kual vel mai mai a, I tikhawngaihthlak ka ti, a fel sia, nakinah a rilru I ti na mai mai ang, tlang takin hrilh zawk rawh”.
Gifty: “ a dik alawm, tunah chuan ka la decide thei lo alawm , U Tluanga ka ngai ve tho sia, Beethugs hi chu future thlirin ka duh a, tunah chuan rilru ka pe thei thlawt lova, mahse a bula awm nuam ka ti ve bawk sia, ka thlah phal chiah bik bawk silo a lawm. “.

Ka rilru leh thinlung chu rawt sawmin a awm mek a, thi thei dawn hialin ka inhria a, ka mittui a hnam fap fap a, ka dang zo la, Adama bawhchhiatna avanga Pathian rilru nat dan tur te pawh tem phak hialin ka inhria, ka ngaithla chhunzawm zel a…....

Tichuan zan lam a rei lova, zing lam erawh a rei hle mai, khawvar dawn rak thlengin kei leh mihring dang chungchang thu an sawi a. Chempui in ka tisa hi help ta sela,a nawm zawk hial ka ring awm e. Khua a rawn var a, midang te an rawn harh ve takah chuan mutui awm takin, mit bui chur chung chuan ka tho a, ka tlan ho ta nal nal a. Chrismas ni hlimawm pawh hmang thei lovin nilengin inah ka mu ta zawk anih kha..!

Monday, December 12, 2011

Kut hlei mai mai leh Sun's Effects..!!

Hei hi Khuaiin pangpar zu bawm tum a, a veh lai vel a ni. Eng khuai chiah nge ka hre lova, khuai chu ani ngeiin ka hre thung :)

Ka saron Parmawi tia Lalramnghinglova ten min awih tleihna kha a la rei lo a sin le, tunah chuan mual an liam tawh sia, Saron Par kan tih hi a ni e.

Kum 2010 chu ka tan kum pawimawh em em bik mai a ni, chumi kum a ni tla tawp ber chu ka awmna hmun a tangin ka lo click ve kheuh a, 2011 hian enge min rawn herchhuah pui ang tiin...!! 2011 chu a lo ral leh mai tawh dawn bawk a.
 

Sava te ang a thla neih a, han thlawh ve der der hi ka thil chang zawng tak a ni. Parva boruak a thli a dawng lai ani.

Hei hi Marin Drive Mumbai ani a, ni rawn chhuak chu a mawi danglam em mai a, ka kuthlei a chhuak leh ta ni e
.. !

Pic hi enchian duh deuh chuan click keuh mai tur  a ni e. :)




Tuesday, December 6, 2011

Ka Hrethiam Chiah lo

Uisa hi nge tui zawk a phuihnam.   

Nuih sak reng mai hi nge tha anga; in hmuam up ve zeuh zeuh.

Thil engkimah lungawi thiam zir zel mai hi nge tha anga; thil engkim,a  te ber atanga a lian ber thleng, a tha thei ang ber a siam/chhuah zel tum.

Chhass hluite nen innel leh inpawh taka inkawm leh theih nge tha anga;  in hmelma lo ani tih entirna nan a, a mawi tawka inbiak ve zeuh zeuh.

Mikhual emaw mi in a chaw ei nikhua in, puar law law a ei mai thin nge tha a nga; a mawi tawk a ei a, puar vak lova kham mai thin.

Committee leh rorel nikhua ah, tha leh fel ni a hriatte au chhuahpui ve ngei nge tha anga; ngaihdan pawh sawi lang ve lem lova a tam zawk duh dan lo tawmpui ve theih mai thin.
  
Nakin hun a mahni buai leh na tur pawh ngaihtuah duh lova, theihtawp a mi tanpui thin nge tha anga; chhungkua leh mahni hlimna hi a pawimawh ber ti a, pawn lam leh midang chungchang a va inrawlh ve lem loh.

Kohhran rawngbawlna chelh tur hian nungchang leh mizia ah pawh mi entawn tlak, khawvel mithmuh a mawi te chauh thlan thin nge tha anga; Kohhranah leh zel chuan keinin sual leh tha kan tih hi thliar lovin, Pathian tana inhmang duh a, inpe tawh phawt chu kan pawm mai dawn.
  
Mihring te hi ropui taka din a, thilsiam zawng zawng te chung roreltu nge kan nih a; “Horton Hears a Who”tih movie ang deuh khan thil nung tam tak zinga pakhat, vaivut a siam, reilo te hnua vaivut veka kir leh tur . Van a arsi zat tak ngial pawh hrelo, Tiau vaivut leng nuaih nuaih zinga mal khat ve ang lek hi kan ni zawk.

Zu/Beer/ Wine in ngai lo leh tem ngai miah lo bula awm nge nuam zawk;  Week end vela  in ve zeuh zeuh thin bula awm. :)


Wednesday, November 23, 2011

Interserve Rawngbawlna ka chhim ve a.

Pathian rawngbawl a an hun pumpui hlan ta te, hnathawk chung leh chhungkaw enkawl chunga rawngbawl mek te, an thiamna leh theihna hlan a, Doctor, Engineer,Banker, Lawyer ect…ho in tel khawm Interserve, Pune  base te chuan Bombay Mizo Christian Fellowship te an rawnbawlna tawiawm a, Zaipawl nei turin min rawn sawm hlauh mai a. An sawmna te ngai pawimawh in, Ni 19.11.2011, Inrinni tlai lam chuan keini BMCF zaipawl, mi sawm leh pakua  te chu YMCA Hall, Byculla ah Pathian Hla pali lai kan va rem a ni. 

Ka han hawi vel a, Missionary leh Pastor rual thiau han hmuh chu ngaih hi alo tha ve em em ringawt a, an fa naupang tak tak te nen a Pathian tana an hun pum pe a rawngbawl te han hmuh chuan rilru a khawih em em a ni.

Tichuan an rawngbawlna report te an han pe zuaih zuaih a, Mizo nu ngei mai Pi Rami, he Interserve rawngbawlna a thawk hlawk ta mai leh dinhmun sang tak chelh mek bawk chuan a testimony a rawn sawi a. Rilru a khawih khawp mai, Bhutan ramah missionary a  a awm thin laiin, Ramri ah, man hlauhawm em em kara Bible sang tel tak meuh meuh a ken luh thin thu te chu a ropui khawp mai.Midang chanchin ngaihnawm tak tak pawh kan ngaithla reng bawk a.

Pi Rami(Centre)
 An hnathawh dan hrang hrang te, he Interserve dintu te thu khawchang video in kan en reng bawk a, chung zingah chuan Mizo pa ngei mai, Dr. LN Tluanga leh Pu Lalchuangliana te hmel kan han hmu hlawl mai a, rilru takin ka lo intithei ve viau ringawt a.

Kan han zai ta ngei a, kan zai zawh ah te chuan kut an beng dar dar a, uar takin min lo sakpui ve mek hlawm bawk a, a nawm dan a dangdai khawp mai.

Kan han zai zo chu tihian min comment a, “Mizo choir te in chungah kan lawm hle a ni, Mizoram hi India ramah Missionary tir chhuak hnem ber pawl an ni a, Christian-na in an society a thunun hneh em em a. Zing leh Zan chaw an ei dawn apiang in Buhfai tlem te, mirethei leh Kohhran ho hman atan an dah hrang thin. Buhfai tlem te, pachhia te tan nitin an dah hrang thin a ni. Kan entawn fo thin atan a tha hle a ni”, tiin.

Tichuan dar kar khat leh chave bawr hnu chuan kham lo takin hun an titawp ta a.Buh changrum leh sa, soup leh Salad te nen kan inkhel ta a ni.

Tichuan, enge Pathian tan hian ka tih ve le? tih ngaihtuah neuh neuh in ka haw ta  a ni.

Friday, November 18, 2011

Ka mi khawngaih zawng te…

  1.  “A zir that duh chuan a thiam thei lutuk”, kan tih ho te.

  2. “A ruih loh hi chuan Pa tha leh ngawichawi , mi pawisawi lo tak hi a nia”, kan tih te.

  3. Uikawm em em mai ringawt te.

  4.  Mi rilru te lutuk, fiamthu satliah pawh hrethiam lo, thinrim reng mai te.

  5.  Eng teh ual ni bik silova bialnu/bialpa, nupui/pasal lo duhtui ve em em ringawt, mahni aia thalo deuh te la deuhsawh ve khanglang ho te.

  6.  Mahni in chhung dinhmun nena in mil tawk pawh hrethiam lo, thil thar leh mi neih ang apiang lo neih ve zel tum te.

  7.  Khawi lai veng kilkhawrah emaw awm a, mahni pu pu, pu leh te hming pawh hre map silova, “Pathian a awm tak tak pawh ka ring lo”, lo ti ve bui bui te.

  8.  Kohhran leh khawtlanga inhmang peih der silova, a inhmang te’n hmingthat an hlawh ve deuh a lo thik kual leh si , kil khat tanga kohhran/khawtlang hruaitute lo sawi sel ve sek ho te.

  9. Zohnahthlakte kan inpumkhat leh zual theih na tur a, kan zavaia huap zo  Mizo tih hming put mai lo la na ve em em ringawt te.

 10. Hlawhtlinna hi thu mai nilo,a tak a taimakna te, tumruhna te leh tawrhchhelna te’n a hrin chhuah a ni tih pawm duh lo, awlsam leh nuam taka dinchhuah tum tlat avanga pak lawr duat ho te.

 11. Zu ruih chak ve si, in teuh pawh a rui hlei thei tawh silo te.

 12. Mahni hnar hmul zat takngial pawh hre silova ItS mY LiFe lo ti ve pap pap te.

 13. Huaisen tak a mahni nihna pawm a, Pherh nih lo mualpho pui ta mai te.

 14. Thikthu chhe lutuk, engemaw hlek apiang lo thik ve em em ringawt zel te.

 15. Music Video 2/1 lo siam mualpho ve laklawh tawh, Bus chuan hreh ve tum hrang tawh si, pawisa nei bawk silo..

    

Monday, November 14, 2011

Ka Birthday leh Ka Thunawi Thenkhat

Mak tak maiin ka birthday a lo thleng leh ta reng mai..! Hringnun hi a va rei lo em, chhum rei lote a lo langa, a ral leh ta mai thin ang chauh a ni tak zet a ni. Mihring hun ngaihtuah chuan, ka chak lai ber leh thatlai hun, thil tak tak ka tih theih hun lai, ka hma hun a tana kawng peng thuam pawimawh tak ka sial theih tan na hun a ni. Tun tum ka birthday chu ka lung a leng tlat mai, ka rilru ka han kawm mai mai ang e...

Panlai nun : Aizawl khawpui pang per chhuah lam, veng mawng, mi zawng zawng kawmthlangah ka lo seilian ve naw naw a, naupang thuawih leh fel, nu leh pa pawhin a an chhuan ve em em thin kha ka ni a. Naupang pawisawi hlau tak, mi tihbuai duh ngai lo mi, dawihzep lam pang mah ka ni. Ka rilru chhungril takah chuan ka kawlhrawng lem lova, ka thiante an kawlhrawn hlawm em avang erawh chuan kawlhrawng leh hlauh nei lova lan chu ka tum ve tlat thin. Ram kal, thing kih leh put, mi huana thlai leh thei lawh ruk, chhungte phal lova tui chen, thirchhe zawn, tawlailir leh tawlhpahrit siam a, leivuma tawlh(kekawr mawng pawp vek khawpin), lehkhachaih, in marble perh, in kahthlak , in rubber zuan, buk sak, vengthlang leh veng chung indo, inkhelh leh Pawnto te chu ka panlai nuna ka hun hmanna ber te an ni. Rual u te nen kan inkhel a, ball a liam duh si, a liam apiang hi chuan kham pang ah kan liam thla vel nghal thin anih kha.

Chetchhiat deuh na: Naupang harh ta chu chetchhiat fe fe pawh ka ngah ve mai a. Zing tlan pah hian kawlthei leh serthlum vel hi lawh ruk kan hrat thin khawp a. Vawikhat chu ka thianpa nen kawlthei kan lo ru a, ka thianpa chuan kawlthei bawr lian tak mai pahnih hi a rawn phir thawt mai a, lawm lutukin, “ Bee..!! Pahnih ka phir, pahnih ka phir ka phir”, a rawn ti a, chu velah a neitupa chu a rawn chhuak a, “ Tunge pahnih ka phir ti kha “ ? a rawn ti thum ta dut mai..! Rang lutukin kan tlanchhia a, min man hman lo hlauh, lungin min rawn vawm hram a, ka silipar a chhe vek.

Vawkhat leh chu Pahlira tuikhuahah Nghakuai kan chiah ru a, sangha chaw a tana  an hman Thingtheimu chu dil kamah chuan a hmin tai tuarh mai a, keini riltam chuan thei chu kan tlan ta a, ka thawmah a vengtu te an rawn kal a, min um ta lawm le. Kan kal lama kan luh rukna thirlen te kha kan zuan khum ta pap pap mai, Ramhuai speed tak meuh meuh in  kan tlanchhia a. Min rawn um zui tawh lova kan hriat hnu chuan muang chang chuan kan kal leh ta a. Anni chuan min lo lehhel chu niin, kawng kualah min lo chang a, min man ta vek mai a, kan kut an phuar a, a neitupa hnenah min hruai ta tham tham a. A neitupa chu a hmel a bumro em em mai lehnghal a, ka hlau angreng khawp mai. Kan hming leh awmna min zawt hlawm a, hming kan han sawi mai chu a nuihzatthlak duh khawp mai. Ka bula mi, thianpa Thana chuan, a hming chu zam hmel pu miah lo hian Biakliana , Bethlehem veng an tia..!! rilru in hming lem tur alo dap ve char char a, hming sual hmel deuh a ka ngaih Piangliana, Ramthar veng,kan ti ve ngawt a, insum zawh a har ngei mai…!! Introduction kan neih zawh chuan kan mawngah min vaw vek a, ti leh tawh lo tur a kan intiam hnu chuan min chhuah ve ta a.

Vawikhat leh chu Sahuan a Zawng leh Savawm an chhuah ruk lai vel kha nia, ball liam kan zawng alawm le. Ball liam kan zawnna thin hi Mau leh Changel hmun, awih leh til chhe zet mai hi ani. Kal hleih theih loh, a tawlh a tawlh ngai hi ania, rul leh rannung eng eng amaw hi an tam ve angreng bawk a. Chutia ball kan zawn mek lai chuan mau hmun atang chuan, Zawng rual, Sahuan atanga tlan chhuak ho ni ngei tur chu an rawn chhuak ta alawm le. A rang a rangin kan tlanchhia a, a tlanchhiat hleihtheih siloh, lei a tilin a awih si, kham ah chuan lei ka rap pial a, ka lum ta a, changel ding thiang pahnih in karah chuan ka zu tla zep a, ka mawng chu changel in karah chuan a inzep tat a, ka hmai chuan kham awih lam chu a hma chhawn bawk a. Chuveleh Zawng hur, hmaisen tuk mai leh lian zet mai chu ka awmah hian a rawn tum ta thuk mai a, huk hlurh hlurh pah chuan ka awm chungah chuan a su ta ngheng ngheng mai a, ka kut leh ke chu Changel ah chuan a inzep vek si, ka hmang thei bawk silo, min seh ngei dawn a nih hi tiin ka rilru chu a mangang hman khawp mai. Chutia ka dul leh awm bawr a a zuan thuk thuk lai chuan ka thianpa chuan thingtlawn khawro sei tak hian chu Zawng chu chiang mangkhengin a rawn hlap perh ta zawt mai a, an tlanchhe zawm ta a. Khatih hun lai kha chuan a lawmawm dan a dang ve khawp mai.

 Sikul chawlh lai ania, Police huan a thing hi Buk saknan ka kit ru a, thing ka kih chu ka pu a, kawngah ka kal hnak hnak a, a vengtu nen kan intawk ta hlauh mai a. “ Kha, Police thing I kit ru ani maw”? min tia. “ Police huana mi ani lo, hmun danga mi a lawm”, ka tia. Ani chuan,” hei Thing number pawh a in ziak reng alawm,engahnge dawt I sawi a”, min ti a, chhan ngaihna pawh chu ka hre tawh chuang lova, vawikhatmah kit tawh suh tih pahin ka thing chu min chhuhsak a, min kaltir ta a.. A tukah chuan ka kit ru leh ngat a, ka kit tlu vel chiah tih chuan min rawn nangching leh ta a, amah tho chu a lo ni leh a. Sawi tur a vang ngei mai..!! Police station ah min hruai a, min hau hrep a, ka pa an hrilh bawk a(ka pa hi Police ve tho nia), in  ka han thleng chu, hmunphiahin na mangkhengin min han hlap ta mai nih kha. A na asin aw..! Ka sim phah chuang hlei lova. J

Nula rim pawh hi tih fuh loh chang a awm ve tlat mai. Vawikhat chu ka thianpa te khua Phulpui-ah kan zin alawm le. Fur lai ania, ruah a sur duh hle mai , inti khawpui mi takin nula chu rual u deuh te nen chuan ka’n rim ta a. Chu nula pawh chu a lo fel in a chhe hran lo hle mai, a hmel ka han hmu phat chu ka lai chhe der chu ani ta mai a. Chhuat chu fai mangkheng leh tle zet mai hian a lo nawt a. Kan lut chiah chu, tlema lai deuh bawk nen, chhuat chu a lo nal zek a..!! Ka balance ka hlauh ta tlat mai, tluk loh teh chu tum mah ila Nula buanchak lo an sawi ang mai ka ni zo ta, ka tang zo tawh tlat lo. Ke khing hnih van lama vawr thuau chuan ka thal ta tawp mai, ka bek leh tukhum vel  zawng zawng chu a ri chawrh a, ka vir muai muai mai bawk a. Rang takin ka thiante chuan min kaitho nghal mahse a nih ang tur a thleng zo vek tawh si. Khami ni haw thuai thuai ka chak zia kha chu aw..! Kan len chhung zawng khan fiamthu thawh nan min la hmang zui leh ta nghal a.

Hmeichhe chhaih hi kan hrat ve thin khawp a. Vawikhat chu Sikul tukverh a thu ar ar pah hian ka bula lawk ka’n thiannu ka ko phei a, ka kutah chuan Sazu note ka hum ran a,” Kha , ka pe ang che”, ka’n ti mai chu(h)..! A ni hlau lutuk chuan tukverh atang chuan min nem thla ta daih mai a, ka vanneih a siam hliam na em em ka nei lo hlauh a, ka bul vel a huan pal inkhawh fur ah te chuan ka inphih awk lo chu ka vannei letling khawp mai. Nuih a za duh lo khawp mai.

Hmeichhe chhaih chung chang bawk. Kan lian ve tawh khawp mai, High Sikul kal rual lai kan lo ni ve ta a. Ka’n classmate ah chuan Jenny hi awm a, hleitling tha tak, chhelo nguah  mai hi ani reuh leh nghal a. Vawikhat chu ka chhaih ve e ka tia, ”I dam maw“ tih pahin theih tawp a na in a hnungzangah ka’n chum mai nih kha..! A ni na ti lutuk chu a tap ta lawm le. Khami tum a ka zah zia leh vansan zia kha chu aw..!! Theihtawpin ka thlem a, ani a tap pur tawh si, buaithlak ve vet vet tak ani. Khata tang chuan tun thlengin kutthawhin hmeichhia ka chhaih leh ngai ta lo re re.

Tichuan, kan ti neuh neuh a, Matric chu kan lo pass ve ta mai bawk a, Zirna sang zawk te kan han bel a, Hostel a awm te alo ngai ta a, ka naupan lai hun chu kham lo takin alo tawp ta ringawt mai a nih hi. Rilru hah leh hmalam hun thlir reng reng in hun ka hmang tan ta a, buk sak vel leh thei lawhrukna hun ka nei ta meuh lo.

Friday, November 4, 2011

Nun Tumbailek

Mihring tu te pawh mai hian kan naupan lai kan ngai theuh mai. Rilru thianghlim leh lungkham nei lem lova, nu leh pa thlazar hnuai a kan awm lai a ni a, a ngaihawm viau reng a ni. Naupang te kan nih lai pawhin Sikul a kan hotu te leh Sunday sikul a hotute pawh in kan vanneih zia min fah duam zel anih kha. Kei te reuh hi thil ho deuh deuh ngaihtuah neuh neuh hi ka hrat angreng a, khatia naupang kan nih lai, mihring nuna hun hlimawm ber a ni tia min hrilh thin lai te khan keimahin  ka lo ngaihtuah ve charh charh a, “ Tuna ka hun hman mek hi Ka dam chhunga hun hlimawm ber lai a nih chuan Nun(Life) hi a va han lungchhiat thlak dawnin a va han ho dawn em ve le aw”, ka ti vawng vawng thin.

Tichuan, thing delh loh lung delh loh ta chu kan han thanglian chho ve zel a, nun hi a ziaawm chho ta meuh lo, buaina leh harsatna hrang hrang kan han paltlang chhova, a chang in kan hlim a, a chang in kan tap bawk a, thim leh eng chu a a in thlak chho ta zut mai a nih hi. Rinna lamah pawh Pathian hi a awm tak tak a ngem tih te in ka ngaihtuahna te ka seng ve bawk a, helamin Pathian awm ngei zia thiam takin an sawi a, saw lam in a awm loh dan ve thung an han rawt tui vel karah ka lo thle vel mai mai a. Pathian kan tih ber hi awm lo ta pawh nise Thiltitheitu a erawh a awm tih chu mit meng tan chuan hairual va nih suh. Pathian hi ka ring lo phal lova, ka ring lo ngam bawk hek lo. Chutih rualin Pathian Engkim Titheitu hian engkim a duan sa vek erawh ka ring chuang lo.

 Pathian hian tan lam a neih ka ring meuh lova, ringlo mi an nih avang ngawtin a duhsak loh bik ka ring hek lo. Lei Lalte anga mahni pawl lo amite va bei chiam mi a nih ka pawm chiah lo. Leilung a siam a (eng hmang pawhin a ni thei), engkim chungah dan a siam a, chu chu Leilung Dan tiin ka vuah mai a. Chu Leilung dan, in chawih mawi tawk(balance) tak mai a siam chu a vawng nung zel zawk ni te pawhin ka ngaituah thin a, Leilung Dan balance tibuai thei tur te erawh a thiar fihlim thinin, an chungah ro a rel ngei chuan ka ring thung.

Vanneihna leh Vanduaina kan tih hi leilungah hian a dah sa a, kan zavaia chungah hian a in thlen chhawk mai thin a ni. A Quantity leh a Quality erawh keimahni ah nasa takin a in nghat thung. Nasa tak leh taima taka kan thawh chuan Vanneihna pawh kan chang sang bik a, kan thatchhiat em em chuan kan vanduai nge nge thin a ni. Taimak viau kha vanneihna  a ni chuang lova, Vanneihna chuan a duhsak bik ang che tihna a ni mai e.

Vanram hi a awm ngei ka ring a, amaherawh chu Lunghlu leh Rangkachak khawpui a nih dawn vang erawh chuan ka kal chak miah lo, Lungduh zawngte kan kim tawh dawn vangin ka kal chak na hek lo. Ka nghahhleh chhan ber leh thlen hlan ka chak ber chhan chu, Lei mihring ten kan neih theih loh Lungawina kim, rilru chhungril bera Lungawina kan neih tawh dawn vang erawh chuan thlen hun tur ka nghakhlel a, ka thlir ve thin a ni.  Tin, kan thih hun hi Pathianin a practical a min duhsakna leh hmangaihna a lantir hunah ka ngai a, Leiah a bikin min duhsak ka ring lo, Leilung dan a zam sa vek tawh tu te tan pawh, chu chu a vawng him mai tawh zawk a ni.

A chang chuan ka nun hi a fair lo ka tia, engatinge piantirh atanga rethei reng reng a  ka awm bik, engatinge thil reng reng hi ka tan a harsat bik em em, engatinge thenawm khawveng ten min hnuaichhiah em em bik, engatinge school tha ah ka kal ve theih loh, mi te chu an nu leh pa ten engkim an tihsak a, engatinge kei chu keimah a engkim ka tawn tlang vek a ngaih bik, bik ,bik, tia ngaihtuahin ka indawm kun fo thin a ni. Mahse, “Pathianin mawi taka Leilung Dan a lo zam tawh chu min thlahtute’n nasa takin an palzut a, chu chu in buktawn dik taka a awm leh theih nan Pathianin keimahah ro a rel a, Pathian mi hriat ngei ka ni”, tia ka ngaihtuah chang hi chuan ka nunah beiseina eng a lo awm a, thih thlamuanna a lo awm bawk a,lungawi takin ka hun ka chhiar ve thin a ni.

Saturday, October 29, 2011

Ka Thufingte...

Nun hian chhan a nei a, kan nun chhan erawh a in ang kher lovang. Engkim tithei Siamtu chuan mitin te hnenah Theihna(ability) a dah vek a, a tam lam (capacity) erawh a in ang lo thluah mai. Amaherawh chu kan nun khawchhuak theihna tawk tur chu thiamna leh finna min pe vek a, Ramsate leh Savate te tak ngial hnenah pawh a dah a ni. Siamtu hian talent kan ngah leh ngah loh hi a lawm ber lova, engtia nasa in nge kan theihna te hi kan hman tih zawkah a thuthlukna a siam zawk thin ani.

Talent(Theihna) kan dawng tam emaw tam lo emaw, tu tan mah hlawtling khawp a kan Theihna te hman hi awlsam tak a awm ngai lova, taimakna leh tumruhna nen beih loh chuan kan theihna te hi kan pawchhuak ngai lovang. Mithiam bik em em a kan hriat te hian anmahni a theihna awm chu pawchhuak turin nasa takin an bei a, an hlawhtling ta mai zawk a ni. Ralkhat a tanga ani chu a thiam thei bik e lawm, tih leh ngawt hi a dik lova, kan hriatchian loh vang mai ani. Keimahni a theihna awm ve te hi haichhuak thiam ila, Siamtu hian kan intunnun ve na tur thiamna hi mitin te min pe vek a, haichhuak ngam ila, pawm ngam bawk ila, kan tih loh tawp tur a buai buai lo hian, ka’n thiam zawng leh theih ve zawng  ngei hi hlawhltin pui I tum ve ang u.

Mi zawng zawng in zai an thiam vek lova, lam an thiam vek lo, inkhelh an thiam vek lova, lehkha an thiam vek hek lo. Zaithiam an lar avanga lo zai ve ngawt te, inkhelh thiam a hlawk tih avanga lo inkhelh ve vak vak te hian kan hun tha neih te nasa takin a pawt hek a, engmah lohvah kan chhuak leh ta bawk nen, kan tei vel ta mai mai thin a ni. Eng hi nge ka tui zawng, eng hi nge ka thiam zawng tih ngun tak a ngaihtuah a, pawm ngam a, chu chu hlawhtlin pui ngei tura beih tur a ni. Kan theihna leh thiam zawng thilte a hlawhlting tur pawh hian harsatna leh buaina nasa taka paltlang a  ngai a, mi in tha an tih vanga lo tih ve rikngawt phei chu a man a to bik em em a ni.

Famkim lo mihring kan ni a, kan ngaihtuah leh tum dan te puiltin loh chang a awm ngei ang. I diklohna pawm hreh lo la, in siamthat hreh hek suh. Kawng chanve lai lo kal tawh mahla I hawi let leh ngam tur a ni, chuti lo zawngin I bo ril tulh tulh mai dawn si a.

Ringlo miten Karma an tih mai hi ka pawm thlap, Karma chu hei hi ani - Thil engpawh, a lian emaw, a te emaw, I thil tih kha nangmah chungah bawk a rawn let leh dawn a, I dam chhunga a rawn let leh hman lo anih pawhin I thlahte leh zel ah a rawn let leh ngei dawn a ni. Kut dawh rethei I tanpui emaw, putar chaklo I vin vak te kha nangmah emaw I thlahte chungah emaw a rawn thleng leh ngei dawn tih hi pawm lo mah la thu dik a ni. Engkimah taima leh rinawm tak a kan thil tih te hi, a rah chhuah tunah tawng mah suh ila, nakinah kan hnenah emaw kan thlahte hnenah emaw a rawn let leh ngei dawn a ni, a par zu tlan chu a thlum tui dawn si a.

Harsatna hian mihring nun a siam tha a, kan chakna leh theihna a sawrbing thin. Chuvangin harsatna leh buaina kan tawhin lungngaia in dawm kun mai lovin mahni infuih thar chak leh nan a hman hi a finthlakin a hahdamthlak ta berin ka hria. Pathian ring tlat a, tawngtai tam bawk ila, sutkian zawh loh harsatna kan chungah Pathianin a thlentir ngai lova, kan zawh loh tur manganna a thlentir ngai na hek lo. Engtianga nasa buaina leh lungngaihna kan chungah a thleng a nih pawhin, Pathian in min awmpui tih hriat a, kan theih tawp a kan do let chuan hneh theih loh reng kan nei silo.

Monday, September 12, 2011

Corruption ka'n thlir ve nuap nuap teh ang......!!!

Corruption, Mizo ten Eirukna kan tih hi thil sual leh tha lo anih zia chu ka sawi vak peih lo. Ka sawi tum zawk a chu ,”Eirukna tih reh hi ram tan a hna tul leh pawimawh ber a ni em ?“ , tih laia hi kan bih chiang ve mai mai teh ang.

Mihring te hi hlawm chi thum lian tak tak then ta ila :- Eiruk ching ho, Mi pangai , Sual rilru pu lo hrim hrim (innocent) ang te in. Eiruk ching ho kan tih te hi heng Politician leh Bureaucrats(sarkawr officer) ho hi an ni a, eiruk tur an nei a, eirukna hun an nei bawk a. An hlawh (salary) an khawl a, mipui chanai chu an mamawh phuhruk nan leh in leh lo neih belh nan an hmang thin.  

A pahnihna Mi pangai ka han tih ho te khi chu, eiruk an nei lova, eiru thei dinhmunah an ding hek lo, a tul hunah chuan eiruk hreh lo vek an ni thung a, heng milian ho tham an tul hunah chuan tim miah lovin an tham ta mai thin a, eirukna awm tir tu lian ber an ni awm e.

A pathumna kan tih te khi chu naupang rilru thianghlim, sum leh pai leh sualin an rilru a la khawih buai ve loh ho te an ni. Hetiang rilru hi mi pangai zingah an awm lo a tih theih hial awm e.

Eirukna awm tur chuan mi pahnih an awm a ngai a, thamna petu leh an tham a te. Khawi nge sual zawk tih hi zawhna pawimawh tak a ni. Kan hriatreng tur chu thamtu tel lovin eirukna a awm thei lo tih hi a ni. Heng a thamtu te hi mi pangai kan tihte hi an ni a, Eirukna duh lova au chhuahpui tute hi heng mi pangai ho bawk te hi an ni. “ System a fuh tawh lo laklawh alawm” , tih chhuanlam fahrah lutuk hman hi mahni  mawnghlim nih na mai a ni. A eirutu te leh eirukna thlentu te hi ang khat reng kan ni a, Enge a nih tih ah thuhmun reng an nia , Engzatnge tih ah a danglam mai a ni zawk. Sai thil tihsual leh Fanghmir thil tihsual khaikhin kher a tul love.

Tunlai sawrkarlaipui ah eirukna leh thamna kan hre nasa em em a,hengte hi enge a chhan? Tun hnu hian eirukna a pung ta hluai em ni ?
Ni teh love a, eirukna zung hi a in kaihthuk tawh lutuk a, tuna sawrkar laite hi an eiru nasa bik nilovin Chanchinbu mite leh media ho an chakin an thawk hlawk tawh em em a, thil thleng thar apiang kan bengah hriattir a kan awm tawh zawk vang a ni. Heng a thawk ho zawng zawng te leh lo thlawp tu zawng zawng te chu mi pangai (common people / Middle class) ho kan ti thei ang. India rama dan lova sum leh pai khawih ching pen emaw, eirukna te hi belhkhawm ta vek ila, India ram retheih chhan bulpui ber kan ti thei lovang, thil man sang lutuk (Inflation) leh ram chhunga changkanna in khai rualrem lo lutuk te hian Indian ram chu khawvel hmuh ah leh a mipuite tawrh turin harsatna leh changkang lohna a thlen a ni. India ram lian tak leh mipui tam tak, khawvelah pawh pahnihna hial ni phak ah hian 80% vel hian chaw leh tui thianghlim khamkhawp, in leh lo, electricity tha, petrol leh fuel hnianghnar tak, man tlawm zawk leh him zawk a inkal pawhna  local leh state thlengin, damloh nikhua a inenkawlna tur doctor leh nurse te, hospital changtlung zawk te leh bank account neih kawng ah te, kan khamkhawp leh intungnun vena tur kan nei zo miah lo a ni.

Heng mi pangai kan tih ho hian anmahni hamthat nan leh hlawk nan corruption chu ulau takin an dova, engmah hna hahthlak awm miau hek lo. Caste, Class, region, sakhua, pitar/putar leh naupang chenin kan inthurual tlanna ber a nih tih hai hek lo, kan do luih luih a, a phen awm thil pawimawh tak tak khi kan theihnghilh in kan hlamchhiah ta zawk a ni. A chhan ber chu heng a chunga kan mamawh ka han sawi tak diat diat te khi pumpelh thei tur chuan hmun kilkhawr leh thingtlang, veng mawng tak tak ah te leh mirethei te te te hnenah  kal a, an biak rawn te a ngai a, sum an sen a ngai bawk a, tin, thil dang tam tak chan tur leh harsatna an tawh tur chu an ngaingam ngang lo mai a ni. Kan chanchinbu mite, Media ho te leh khawtlang hruai tute hian vawi engzat chiah nge heng thil pawimawh tak tak hi an au chhuah pui ve tawh le..?

India ramah hian heng eirukna a inhnamhnawih te hi za tam an nih a rinawm loh, Mizoram bikah phei chuan chhiar tham lek an nih a rinawm. Chutiang mi tlem te chu kan do luih luih a, kan nitin nuna thil mamawh tak tak te, retheihna leh harsatna hrang hrang, India mipui nuai telin kan tawn mek te hi buaipui ber a hun tawh in ka hria. Heng eiru ho tlem te do tur hian dan leh dun tam tak kan mamawh lova, huaisen taka hman tangkai kan mamawh mai chauh a ni. Chutih laiin kan chenpui  sang tam tak ten chaw kham khawp an ei hun tur an thlir ve reng a, heng harsatna te hi mi pangai, keini ho hian kan au chhuahpui ngam hi kan ram mamawh ber a ni e.


Tuesday, September 6, 2011

All Saint Church


Mumbai Mizote tana hmun pawimawh ber mai,Pathianni a lo thlen a piang a kan hnathawh,kan zirlai leh khawvel thil min hual vel tu te dahtha a, min Siamtu Pathian kan biak ho na hmun, Mumbai chhim lam Malabar Hill hmun thengthaw nuam tak leh reh raih mai a awm,All Saint Church hi i lo chhui chiang teh ang.
He Biak In dang dai zet mai hi Kum 1882 khan The New Anglican Church tia hriat atan hman theih a sak zawh ani a.Kum 9 vel zet a liam hnu, kum 1891 khan sak that leh a ni a. He a sak thatna atan hian Sawrkar chuan Rs 5000/- a pe nghe nghe ani. Hetia sawrkar tanpuina hmanga sak that ani chung hian mimal Biak In a ni ta chhunzawm zel tho ani. Heta tang hian The New Anglican Church tia hriat thin chu All Saint Church tia vuah alo ni ta ani.

A din chhan:
All Saint Church din a nih chhan ber nia lang chu; Mumbai a Anglican Church hmasa ber St.Thomas’ Cathedral ; kum 1718 din, D.N. Road, Fort, Flora Fountain bula mi hi mi tam tak tan a hla em em mai a.Hetih lai hian Sawrkar Rorelna sang chelhtu te hi Malabar Hill ah hian awmhmun an khuar deuh vek mai bawk nen. Malabar Hill atanga Fort inkar hi 8 Mile vel lai a hla ani a,chuvang chuan Chapel pan ve thei lo hmun hla taka awm , a bik takin Malabar Hill a sawrkar hna pawimawh chelh tu ten Pathian an biakna hmun atan a buatsaih ani deuh ber ani.

Biak In Awm dan leh Nihphung :
All Saint Church dintu (founder) ber chu Lady Ferguson ani a, ani hi hetih hun lai a Governor of Mumbai , Sir James Ferguson nupui ani.

All Saint Church awmdan leh hmelhmang (Architect) mawi tak mai duang chhuaktu hi Royal Engineer,Major Mant ani.

Land Area hi 4308 sq.yards ani a,a compound chhung ah hian Building dang engmah din phal ani lo.

Biak In chhung lai li,mipui thutkhawmna hmun, a zau lai ber hi 42 X 23 sq ft ani.

Biak In Vestry hi 10 sq ft ani bawk.

Biak In maicham , bial chanve (Semi Circular type) anga siam ani a, a diameter hi 16ft ani e.

He Biak In thuthmun (Basement) atanga a chhip zum sang lai ber hi 64 ft laia sang ani bawk.
All Saint Church din a nih tirh hian Biak In chhip ah Dar (Bell) fel fai taka siam ani a. He dar ri thei hi kum 1951 khan Thlipui (Cyclone) avangin laksawn alo ni ta ani.

Biak In bang vel siamna a tan an hman lung chang tha tak tak mai hi Porbunder leh Coorla (Kurla) atanga an lak khawm a ni nghe nghe.
Biak In chung thingphek ho hi Mangalore thing a tanga siam ani.

Tichuan kum 1882 atang khan Mumbai Governor leh mi pawimawh thenkhat dang ten inkhawm nan an hmang tan a. Malabar Hill hi tun thlengin Governor chenna hmun nghet ani zui ta a ni. Amaherawh chu Cathedral peng pakhat angin a awmzui zel a,kum 1957 atang khan Kohhran pakhat angin a ding ta chauh a ni.Tichuan a din atanga kum 103 na ,Kum 1985 atang khan keini Mumbai Mizo te pawhin chhumlo chat lovin Pathian biaknan kan lo hmang ve ta ani.
He All Saint Church bang chhung lam timawi tur hian thuziak mawi tak tak (Palques) 15 vel lai a awm a ni.

Bonus: Church Chhung leh Kawt vel