Thursday, June 20, 2013

ADIOS, AU REVOIR, GOOD BYE, MANGTHA


Vawikhat chu kan naupan lai hian Chawngzawng hi ka man a, ka khawi thin a, bawmah ka khung a, a thlawh bo palh loh nan a keah lazaiin ka thlung bet tlat thin. Ka duat em em a, nitin chaw leh tui ka pe a, ramah te kalin a chaw tur khaukhuap leh rannung dang te ka zawng thin a, min tihlim em em a, theihtawpin atan pawh hun leh tha ka hmang ve thin a ni. Mahse tuk khat chaw ka pe tur chu a ke lazaia ka tawnna thi hnuang mai chu ka zuk hmu fuh hlauh mai, a dam lo tih hriat tak hian a ngui lup bawk a, chu a bawm atang chuan thlawh chhuah tumin nasa takin a lo bei a, hliam te hial a tawrh phah a lo a ni. Tichuan ka inngaihtuah chiang a, “he chawngzawng hi duhin min tihlim em em thin a, amaherawh chu anni chuan engtiklai mahin atana ka thil tih te, ka inpekna chu a hrethiam ngai dawn lo anih hi, ani tan chuan boruaka a chawngzawng pui te zinga awm tluka hlimna hmun a awm ngai dawn lo a ni”, tiin ka ngaituah a. Tu zawk mah dem tur kan awm lova, ka duhsakna leh hmangaihna a chhan let loh avangin Chawngzawng hi ka dem thei lova, Chawngzawng pawh hian bawma ka khawia, min tihhlim em avang hian min dem thei chuang bik ka ring lo. A pawimawh ta ber chu inhriatthiam tawnna kan neih loh vang a ni ta a ni, mahni hmasialna avanga  Chawngzawng ka lo khung beh reng hi a tha ber lova, ka thil ngainat em em chu a hlimna ka siamsak zawk tur a ni tiin ka rilru ka siam fel a. A bawm chu ka hawng a, a thlunna lazai te chu ka phelhsak a, tichuan ui tak leh ngai tak chung chuan ‘ Ka Chawngzawngte, mangtha mai le” tiin boruakah ka vawr kang ta a, a thlawk bo mai dawn amaw ka tih lai chuan ama bawmah chuan a rawn thlawk lut leh ta reuh a, a bawm kil tin ena a hawikual vel hnu chuan a thlawk chhuak a, hlim tak leh nuam ti takin a chawngzawng pui te hnenah chuan min thlawh liamsan ta a ni.


Awle, engvangin nge Mangtha tih ka sawi thin le? Saptawnga Good Bye, Good Night tih hi keini chuan Mangtha tiin kan sawi mai thin. Mangtha kan tih mai pakhat zawk hi chu kan thian te emaw kan chhung te emaw, ka hriat ngai lem loh te leh la hmuh ngai miah loh te pawh zanah tui takin mu sela, a tukah dam taka tho leh tura duhsakna kan hlanna tawngkam a ni. Tin, khawi ilo han inhmuhkhawm vela inthen hran dawn tein Mangtha kan ti liam mai thin bawk a. A hmang pawh kan hmang nasain Mangtha tha chi leh hman nuam zawk tak pawh a ni awm e.


Mangtha dang zawk, sap hoina Good-bye an tih nena inzul thuak erawh hi chu kan hman dan a dang zar mai. Mi naran hnenah kan sawi lem love, hmelhriat loh hnenah kan chham chhuak chamchi nahek lo. A tlangpuiin he thu kan sawi hi chuan kan sawina a te nen inhmu leh ngai tawh lo turin emaw thinlunga inzawmna tichat hlen tawh turin emaw kan sawi thin. Kan chhungkaw zingah emaw kan laina hnai ten min boralsan changte pawhin an ruang chungah te, an thlanah te emaw anmahni kan ngai a, hmuh leh kan chak a, beiseina erawh a awmtawh lo tih hriain “Mangtha Aw” kan ti chuai raih thin a nih hi.


Chutiang bawk chuan inngaihzawnna te, nupa karah thleng pawh a ni ang, rilru leh thinlung hmunkhat pu thin khan engemaw vangin emaw “Mangtha” an tih chang a awm thin. Mi pahnih emaw ten hlim tak, lungrual tak leh hmangaih taka hun engemaw chen an lo hman chu a tawp dawn ta tih entirnan “ Mangtha Mai le” tih hi kan lo hmang thin a ni.


“Mangtha” tih hian kan hmanna azirin awmzia a nei thui thei khawp mai. A chang chuan mahni nawmna leh hlimna thlakhlelh luat tuk vangin “Mangtha” tih ngam loh chang pawh ka nei fo thin. A chang erawhin harsatna te ka pehhel duh avangin”Mangtha” kan tithuai mai bawk thin a. A pawimawh berah chuan eng thil pawh ni rawh se, mahni lam chauh en lovin, kan awmdan in rah tha  a chhuah em tih thlir ila, pakhat chauh hlimna emaw nawmna mai a lo nih chuan; ui tak chung leh thlahlel tak chung pawhin “ Mangtha mai le” kan tih ngam a ngai thin a ni.


Thursday, May 9, 2013

VAIRAM POLICE DAWR ZET ZAWNG


Hmanni chu hna thil avangin Commissioner of Police hnen atangin Character Certificate lak a ngai ve tlat mai a,  kum 5 chhunga kan awmna hmun atanga dil chhuah tur an tih miau avangin Mumbai atanga lak chhuah a ngai a,  chutiang a nih tak si chuan peih loh leh huphurh fe chuan ka awmna atanga Police Station hnai ber a ka hriat chu  ka pan ve hnak hnak a.


A NI KHATNA CHU: Hetiang Certificate vel hi chu local police station-ah a tihfel mai theih khan ka lo hre thawi ve a, zing karah thovin local police chu ka va dawr a, mahse anni chuan hetah ni lovin Commissioner Office – CST  (40 kms) ah daih kal a ngaih thu min hrilh a, tichuan ka pan phei nghal ta vat a.  Chutia Police Office ka va thleng phei chu Mizoram Police Office te ai chuan a buaichuar fe chu ka ring tho a, mahse ka lo rindan mai mai ang a ni lo tawp mai, form thehluh zawha Office kal tlang nghal mai tum kha ka ni a, a teuh hian a hnai lo, Form la chhuak tur ringawt pawh chuan a tlep hian an lo tlep tuarh ta mai a, rilru te te in vairam nge nge kan in daihzai teh e ka ti niap niap a, chutia nileng pawhin form ka lachhuak ve hman angem tih zawhna a lo awm takah chuan a tuk lama tha thara bei leh tur chuan ka kiansan ta hrih a ni.

 

A NI HNIHNA CHU: Hma takah ka thova, form lachhuak ve hman ngei tur chuan chawlh la meuhin ka insangphek a. Ka hma ve thawkhat viau chuan ka hria a, amaherawh chu line chu a thui ngaih ngaih khawp mai. Tawk fang ka  nghah hnu chuan chawhnu thlangher rawih a lo ni hman der a. Ka hmaah mi panga vel chiah an awm tawh tih chuan nula chhe lo zet mai pakhat hi a rawn vei thauh thauh a. Intichhelo zet chuan Indigo Pilot ka nia, form ka  la duh a rawn ti hmawk hmawk a, amaherawh chuan a thawk ho te khan an lo ngai thutak hran lo khawp mai, an lo ngai pawimawh lo lutuk kha ka nuih a za lutuk zawk a, tawng lem lovin line na tur chu an kawhhmuh satliah ve  tawp a, kha nu kha a lungawi lutuk lo chuan ka hria. Tichuan ka thleng ve ta, ka thil duh te ka han hrilh chuan, “E he! nang chu hetah rawn kal tur a ni hleinem, in veng local police station-ah in report tur a lawm” min ti ta heu mai le, nilengin patling a pumpa ka lo in-line ve a, ka lungawi bik lo kher mai. “Local Police station atangin heta kal turin min ti sia” tiin ka chhang a, eng teh vak phei chu ka sawi kaw chuang lo, address dang daih hi min pe a, “ hetah hian va kal rawh” min ti liam puat bawk a.


A NI THUMNA CHU: An address min pek chu hmun dang daih, ka kalna hmasa ni lo kha a ni a. Tichuan chu hmun chu ka pan phei leh ta a ni. A hmun ka thlen chuan mi hmuh tur min han hrilh zung zung a, a fuh tawh pawh ka ring khawp a. Ka hmuh duh pa chu ka va hmu ta a, a ni chuan “hetah a nilo, Commissioner Office ah kal tur  zawk” a lo ti leh ta mai! Ka thin a rim ve deuh tawh bawk nen, ka ang deuh buan buan hial a, mahse awmzia  erawh a nei nasa chuang lo. Muangchang chuan Form pakhat min pe a, “hei hi fill up la, Commissioner Office a – J  branch ah kal ang che, J-branch a i kal loh chuan tumahin an hre lovang” a tih leh takah chuan a ngai te bawkin chu Police Office chu ka chhuahsan leh ta a ni.

 

A NI LINA CHU : Peih lo leh ning em em chuan Commissioner Office bawk chu ka pan leh ta hnu hnu a. Police Stationah chuan mi chi hrang hrang hi ka hmu zut a, a then sual hmel em em te, a then movie leh Serial Film a lo  chang te pawh an awm nawk bawk a, vun var leh vun ngo te, kan hmel ang deuh deuh te thleng chuan an lo phu suau suau bawk a. Tichuan J Branch chu ka va zawng tan ta a, mi pawh chu an kawhhmuh tha peih lo, saw tah saw tah tih hlir chuan ka tei kual ka tei kual a, ka zawng nasa lutuk chu thlan tui nen khawlum nen chuan ka chau  hnak tawh a, engtin tin emaw a hnu fe chuan ka va zawng hmu hram a, “ tun tum zet chu ka thehlut ve tawh ngei dawn e “ ka tia, ka phur ve tawh hle. Form chu an han en vang vang a, “hei chu kan chan a ni lo, M Branch ah va kal rawh” min ti leh ta reuh a, tah hi a chhuak tawp tawh zawk. M Branch chu ka va zawng leh fe a, a tawpah  chuan ka va hmu leh mial a, hmanhmawh takin ka lut a, form chu ka pe leh a, a titupa ber ni awm tak chuan “Vawiin chuan ka hman tawh lo, naktuk ah i rawn kal leh dawn nia ” min ti leh ta mai! Ka thinrim tawh lutuk chu min tirh kual nasat tawh zia te chu ka han sawi va phiar phiar a. A inthlahrung ve deuh te pawh a niang, ka form  ken lai chu a han bih zuaih a, “I form rawn ken hi a dik lo, counter a mi in-line teuhna ah khuan zuk la, form va lachhuak ve rawh” min han ti leh a ni chu(h)..!! A sawi pawh ka sawi peih tawh lo, a nih nih ni mai ang hmiang ka  tia, lakchhuah leh pawh tum tawh chuang lo chuan ka haw ta nal nal a.


KAR HNIH HNUAH CHUAN: Kar hnih vel a liam hun chuan rilru pawh a hah leh tawh hle, Police Station ah ka kal peih tawh silo, ka mangang rilru ve tawh hle mai a. Mahse nikhat chu Police Officer pakhat hi kan Office ah a rawn  lenglut hlauh mai. A body guard niawm tak mi pali vel hian an rawn tawiawm bawk a. Theih ang tawk chuan ka lo buaipui ve a, a lawm pawh a lawm ve viau chuan ka hria, tawngkam tha in “mamawh i neih chuan min rawn  contact thin dawn nia” a tih takah chuan remchanna ka lo la ve thuai a, “Certificate lakchhuah ka tum a, a  buaithlak lutuk a” kan ti dek dek chu, “naktuk ah rawn kal rawh, engkim kan tifel dawn nia, keimah hi Incharge  ka nia lawm “ a ti ta reuh a, ka lawm ngei mai.

 
A TAWPAH CHUAN : A tawngkam tha umin a tuk chuan Commissioner Police Office chu ka kal thuai a, amah chu a lo awm lova, ka han phone nghal a, minute 2 emaw lek turah hian mi 3 vel hian min rawn zawng a, an mi zawn ka  nih leh nih loh te min zawt a, ka lo nih ngei siah chuan tha em em in min bia a, Canteenah min hruai a, thingpui te min intir a. Ka thil ei lai chuan anni chuan form te chu an lo lachhuak vek a, ka details tlem min zawt a, form  pawh an fill-up vek a, ka sign zuaih tih bakah chuan buaina ka nei ta lo. Minute 10 pawh a tling lovang tih chuan Receipt pakhat hi min rawn pe a, ni 15 hnuah certificate a lakchhuah theih thu min hrilh nghal var bawk a. Hmel  hriat neih leh neih loh chuan kawngro a lo su ngei a nih tih ka hre ve ta a ni.

Tuesday, April 16, 2013

KEIMAH VANG LEK


Hunte an liam zel a, Mumbaia kum a kum awm ta chu eng eng emaw han tawn changte pawh a awm ve thin. 24th March 2013 (Sunday) inkhawm bana thil thleng pawh kha hriatreng tlak a ni vein ka hria a, chanchin kim chang zawk chu thianpa Kima’n a blog mizohican.blogspot.in-ah thiam takin a ziak tawh a, tin, chanchinbu hrang hrang India Times, Mumbai Boss ,Indian Express, Mid Day, First Post, DNA, Hindustan Times leh chanchinbu dang dangah te an lo chhuah chei chuaih tawh bawk a, hetah erawh hi chuan keimah lam atangin ka hmuh dan ka’n thlir ve mai mai teh ang.


24th May chu Pathian ni a nih angin kan Biak In – All Saint Church-ah chuan Mizote pawh kan fuankhawm leh a, thiante Pathian thusawi tha tak tak kan ngaihthla a, inkhawm banah pawh chuan a ngai tein Nimbu paani dawrah kan bawr leh laih a ni. Mizoram House lama inkhawm tura phei leh nghal a ngaih avangin Colaba lama chaw ei hmasak chu tha kan ti a, Colaba lam pan tur chuan Taxi kan la ta a ni. Kan Taxi lak tur chu kawng lai takah a ding ta ran mai a, chutihlai tak chuan Phone Call ka lo dawng ve chiah a, ka thian dangte zawng Taxi-ah an lut vek tawh a, keimah chauh chu min lo nghak tawh chu niin, Motor Horn a ri tuarh tuarh a, kan hnung chiaha Police Van motor horn ri pawh a ring hle mai, chutia kawng laia kan ding ta chu min ning ve hle a ni ta ve ang, Police Van a chuang pakhat chuan nidang a lo tih dan thin tho ni ngeia ka rin chuan keiniho leh Mizo dang la awmte chu min au/chhaih ta vel a nih kha.



Heng thil zawng zawng hi mitkhapkar tak meuh meuha thleng a ni a, 1 minute pawh a ni kher awm love, Taxi chhunga ka luh ruala Nepali tih vela a rawn au nak nak kha chu ka hre pha vuaih vuaih a, kei lah hetiang lama ngaihsam ang reng tak hian huat enah pawh ka lo en lem lova, Phai ram kan awm tirh te chuan haw ve viau thin mah ila, a khat tawka hriat reng hi chuan ngaiah ka lo nei hman tawh a, eng teh huah ka lo ngai lem tawh lo a ni ber e. Chutih rual vek chuan thianpa Kima’n thiam tak leh huaisen tak maia Mizo mai nilo, North East mite leh Mumbai Police-te inhriatpawh/intlawhpawh tawn leh zual theihna hun remchang atan a lo hmang thei kha chu a thain a fakawm ve ngawt chuan ka hria.


Chu thu kal zelah chuan 26/11 Hero (Mumbai Terrorist Attack) leh Joint Commissioner of Police , Law & Order, Mumbai ni bawk – Mr Sadanand Date te meuh pawh ka hmuh ve phah ta hial mai! Tichuan Kima kaihhruainain 08th April (Monday) khan Commissioner of Police Office - Mumbaiah chuan kei leh ka thiante pathum - Tv Maruata, Tv Kima leh Nl Baby te chu kan va thu ve ruau mai a. Inkawmna hun tha tak kan va nei thei a, North East mi te nen inpawhna tha zawk neih theih dan turte kan sawi a. Chubakah mahni chanchin thenkhat te sawiin, Date-a pawh hian 26/11 inkahna vela a thil tawn pui tak takte a sawi ve bawk a, a lu a (a mit zawn) silaimu leng vel avanga thil kehthem la tan reng thute pawh tui takin a sawi ve nghe nghe a ni. Thingpui tui tak leh a hmeh tuihnai tak min hlui chu kan ei hova, hun leh tha leh zangkhai tak hnuaiah kan inkawmna hun chu kan titawp ta a  ni.




Hman lo leh buai chung chunga kal kan ni hlawm bawk a, zanriah tui tak chu phu kan intitlang a ni ang chu; ngun taka rei fe kan ngaihtuah hnuin amah Kima bawk chuan Kofuku - Japanese Restaurant thar a hriat thu a sawi zauh pek a, chumi hmun ngei chu panin - zan thiang reh leh thla eng set hnuaiah chuan Worli Sea Link tlan pel ngei chung leh Vanlalsailova hla ngaithla raih raih pah chuan Bandra chu kan pan ta vang vang a ni.



A hmun kan thleng chu kan besei aiin a lo nuam hle mai, ei leh in pawh Mumbai khawpuiah hian a aia tui hmuh tur a vang viau in ka ring. Sushi platter - Tuna, Salmon, Octopus, Hamachi Temaki rawn intlar tuar chu a hmel a mawi ngei mai. He hmunah hian Mizo ngei Chef a lo awm hlauh mai bawk a, a ni zarah hian Ice Cream tui dang dai tak mai - Champagne Ice Cream kan ei nghe nghe bawk a ni. Tin, zankhuaa min hruaitu leh pawisa phawrh ve phallotu Tv Maruata chungah lawmthu awm mawlh bawk teh se. 




Heng zawng zawngte hi ka han ngaihtuah let a, Taxi-ah khan lo chuang ve nghal mai ila chu hetiang tiang hi kan thleng awm tawp silova, a bul tantu leh chhan bulpui chu keimah ngei ka lo ni tih ka hrechhuak leh hnuhnawh a, rah tha a chhuah leh chhuah loh chu thu hran nise, hun tha leh nuam tak erawh ka hman phah tih erawh ka chiang thung :)


Wednesday, March 6, 2013

Mumbai Mizoram House Thar Thunawi


A kum a kum tel Mumbaia han awm ve takah chuan Mumbai Mizoram House pahnih lungphum phumna hunah ka tel ve ta der mai. A hmasa zawk kha kan awm tirh te a ni a, a lawmawm zia ka hrethiam lutuk lo. Amaherawh chu tunah chuan Mizoram House lo pawimawh zia leh a bikin damlo te tan malsawmna a nih zia kan hrethiam chho ve zel a, tuna Vashi Sector 30A, Navi Mumbai a an sa leh tur pawh hi a mimal ang tak pawhin a lawmawm hle in ka hria.


01st March 2013 chu Zirtawp ni a ni a, zing atangin Office ban hma ngei tumin theihtawp ka chhuah nghal a. Dar 1:30 pm vel atangin U Maruata (Asst. General Manager - Exim Bank) chuan min rawn tur tan a, hmanhmawh bak lengin chaw ka ei sawk sawk a, tan hun tura an ruat dar 4pm chu tlai hauh lo turin office chu dar 2:15pm velah ka chhuahsan ta a. CST station-ah chuan U Maruata chuan min lo nghak vang tawh a, U Malsawma (IRS – Income Tax) erawh leihnuai kawng an siamah a lo bo deuh a ni awm a, a rawn tlai hret a. Dar 2:30pm ah chiah chuan Vashi – Mizoram House thar tur lam panin Train ah chuan kan zuang lut ta a ni.





Chawhnu dar 3:30 ah a hmun kan thleng phei a, a kal tur awm ang chu an lo thleng deuh vek tawh mai a; kan khuallian tur te tih mai loh chu, ei leh in, sound system, usher, security guard etc engkim mai an lo peihfel vek tawh a ni. Tichuan khuallian leh Mizoram Chief Minister ni mek Pu Lal Thanhawla leh a team te chu kan nghak ta tlek tlek mai a ni. Dar 4 a tan tur a nia, buai tak leh hmanhmawh takin tan huna thlen ngei kan tum tih vel te chu an ngaihtuah vak lo a ni chek ang chu, darkar 1 leh 15 minutes hnuah a rawn thleng hram mai, kan ril a tam tawh bawk si, a tam zawk chaw ei lova kal te an ni a, thenkhat theih leh thei lova damlo/cancer chung chung a kal te an ni hlawm bawk nen, a zia lo viau chuan ka hria. Chief Minister a rawn thlen meuh chuan program pawh a nih dan tur ang takin a kal zung zung a, fel fai takin darkar khat leh a chanve vel chhung lekin kan zo fel hman der a ni. Mizoramah awm ta ila biak pawh kan biak phak meuh loh tur kan zaithiam lar te nen inpawh takin kan inkawm thei te kha keia tan a hlu viau mai, chung zawng ai chuan Mizo mipui te mamawh tak mai, Mizoram House kan nei thei tur erawh duhthu sam chiah lo mahsela ka lawm ve em em a ni.


Hemi ni a thil thleng mak ka tih thenkhat te :-


1.    Kan ram hruaitu ber mai leh mi te entawn ber darkar 1 leh 15 minutes lai mai a rawn tlai a, a rawn tlai chhan pawh sawi miah lo leh hriatthiamna dil miah lova, a nih dan tur ve reng anga ngai a a kal larh larh kha a mak ka lo ti khawp a, mipui te min zah lo nge a nachang a hre lo, nge Chief Minister lal dan ka hrethiam lo zawk ka ti mai mai. 



 

2.   Mumbai Mizoram House kan neih mek hi a lian lem lo, Mizoram Chief Minister meuh rawn zin chuan a rawn tlawh ve kan beisei hle, mahse a rim a ra pawh kan hre ta lo.

3.    Ribbon vel a chep chat anga, tawngtaina nen Mizoram House lungphum a hawng ang chu ka lo tih lai a, Vai style a che ta zawk kha mak ka ti hle bawk.

4.    Vai style-a kan kal dawn law law a nih chuan engatinge  Rosy leh TBC khan Pathian hla an sak le?? Diya, Tika, Pathian Fakna hla leh party dang in sawiselna zawng zawng hun khat a kan hmang ho kha a mak ka ti.

5.    Kan khuallian in Kristian zaah za kan ni tih chhuang takin a sawi a, NLUP lamah a kual leh a, MNF party avanga Mumbai Mizoram House tur a pamtul hman teuh zia te, chumi avanga Mizoram sum chawi tur tam tak zia te a sawi bawk a. An sawrkar hmasak lai khan engatinge lung an phum mai loh le tih te ka lo inzawt ve a. Minister te thusawi hi ka la ngaithla ngai lem lova, hetianga thupui (subject) hrang hrang chawh pawlh vel hi politician mizia a ni ve hrim hrim em ni aw tih te ka ngaihtuah mai mai bawk.



Awle, thil hriat fuh loh pawh tam tak ka nei ngeiin ka ring a, eng pawh nise  Mumbai Mizo ten House thar kan nei leh thei ngei dawnin a lang a, hengte hi tangkai takin a mamawhtu ten hmang thei sela, a bikin damlo leh sikul naupang thlenna mai nei lo te tan malsawmna nasa tak a nih ngei ka beisei. Kan chan tur beitham viau mahse neih loh ai chuan a tha hrim hrim a, Pu Hawla sawrkar hian eng style hmang pawhin rawn hawng se a lawmawm em em a, rawn hawng lo ta sela chuan Pu Zorama hnuaiah hian kan hawng ngei ang tih a awm chuang bawk silova. Chuvang chuan a party emaw, mimal emaw House kan neih theihna tur atana tha leh zung sengtu zawng zawng te inpekna hi a fakawm ka ti thlawt a ni.